Điều kiện địa chất công trình là tổng hợp các yếu tố địa chất tự nhiên ảnh hưởng đến công tác thiết kế, xây dựng và sử dụng công trình.
Yếu tố địa hình địa mạo: đặc điểm địa hình địa mạo ảnh hưởng rất lớn đến mặt bằng bố trí xây dựng công trình, đến chọn vị trí tuyến đường cũng như vị trí đập chắn nước của các công trình thủy lợi
Yếu tố địa tầng và tính chất cơ lý của các loại đất đá: Khi nghiên cứu đất đá phải làm sáng tỏ các đặc điểm về thành phần, màu sắc, trạng thái, kiến trúc cấu tạo, đặc điểm phân bố trong không gian, bề dày và mức độ biến đổi bề dày của đất đá. Cần mô tả các tính chất cơ lý, các tính chất đối với nước của đất đá để phục vụ các mục đích xây dựng cụ thể. Để cung cấp tài liệu cho thiết kế kỹ thuật, ngoài việc xác định các giá trị tiêu chuẩn, còn phải xác định các giá trị tính toán của các chỉ tiêu cơ lý theo các trạng thái giới hạn khác nhau.
Yếu tố cấu tạo địa chất và đặc điểm kiến tạo: yếu tố cấu tạo địa chất có thể làm thúc đẩy sự phát triển của một số quá trình và hiện tượng địa chất động lực công trình như: phong hóa, trượt, cacxtơ,… Đặc điểm cấu tạo địa chất có thể ảnh hưởng đến độ ổn định của các bờ dốc, sườn dốc, có thể gây mất ổn định cho các công trình đập chắn nước cũng như gây thấm mất nước từ hồ chứa.
Yếu tố địa chất thủy văn trong các điều kiện địa chất công trình:
Nước dưới đất có thể làm thay đổi độ bền của đất đá, tạo nên áp lực đẩy nổi dưới móng công trình, gây ăn mòn kết cấu bê tông và nước chảy vào hố móng khi thi công. Nước dưới đất là nguyên nhân gây nên hiện tượng trượt của các sườn dốc cũng như các quá trình biến dạng thấm như xói ngầm, cát chảy, đùn đất. Nghiên cứu nước dưới đất có thể cho phép đánh giá được khả năng thấm mất nước của hồ chứa nước.
Yếu tố về các quá trình và hiện tượng địa chất động lực công trình: hoạt động của các quá trình và hiện tượng địa chất động lực công trình có thể làm thay đổi thành phần và tính chất của đất đá, gây mất ổn định cho công trình và gây thấm mất nước của hồ chứa.
Yếu tố về vật liệu xây dựng khoáng tự nhiên: khi thiết kế và xây dựng một số công trình như thủy lợi, giao thông, việc cung cấp vật liệu xây dựng khoáng tự nhiên có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Sự tồn tại một loại vật liệu xây dựng khoáng tự nhiên nào đó trong khu vực nghiên cứu có thể quyết định việc lựa chọn kiểu và kết cầu công trình cũng như giá thành xây dựng.
Tùy thuộc đặc điểm và tính chất của công trình cụ thể cũng như giai đoạn khảo sát mà các yếu tố của điều kiện địa chất công trình có ý nghĩa và tầm quan trọng khác nhau.
