Sự hình thành và phân biệt các loại đất

Đất là một vật thể lịch sử tự nhiên, sự hình thành đất trên bề mặt trái đất do kết quả phong hóa các loại đá gốc.

  1. Quá trình phong hóa và tác dụng của chúng đến quá trình hình thành đất

Phong hóa là quá trình phá hủy và thay đổi thành phần, tính chất của đá gốc do ảnh hưởng của các tác dụng vật lý, hóa học và sinh học, hình thành nên các loại đất có thành phần, kiến trúc, cấu tạo và tính chất cơ lý đặc trưng.

Phong hóa vật lý: đá bị phá hủy và biến đổi do các tác nhân vật lý như sự thay đổi nhiệt độ giữa ngày và đêm, khí hậu. Đá bị vỡ vụn thành cá hạt có kích thước không đều nhau nhưng thành phần khoáng vật và hóa học của đá ít bị biến đổi.

hinh-thanh-dat-do-phong-hoa-vat-ly
Hình thành đất do gió

Phong hóa hóa học: đá bị phá hủy và biến đổi triệt để nhất do tác dụng của nước, oxy và axit cacbonic trong tự nhiên. Phong hóa hóa học gây ra sự biến đổi thành phần hóa học của các khoáng vật cấu tạo nên đá, và do đó hình thành các khoáng vật thứ sinh bền vững hơn trong tự nhiên. Tổ hợp các khoáng vật này tạo nên các loại đất sét có thành phần, kiến trúc, cấu tạo và tính chất khác với đá gốc ban đầu

  1. Các loại trầm tích sau quá trình hình thành đất

Sau khi đã hình thành, các sản phẩm phong hóa có thể nằm tại chỗ hoặc được vận chuyển đi theo dòng nước và không khí đến những khoảng cách khác nhau, tạo thành các trầm tích đất.

  • Tàn tích: các sản phẩm phong hóa của đá gốc nằm nguyên tại chỗ
  • Sườn tích: các sản phẩm phong hóa bị nước mưa hoặc tuyết cuốn trôi từ trên núi cao đến lưng chừng núi hoặc chân núi rồi lắng đọng tại đó
  • Lũ tích: các sản phẩm phong hóa bị cuốn trôi do dòng nước tạm thời, được tích tụ tại chân núi, thung lũng các sông cổ.
  • Bồi tích: các sản phẩm phong hóa bị nước sông, suối mang đi và lắng đọng lại
  • Trầm tích gió: các sản phẩm phong hóa do gió mang đi xa và lắng đọng lại ( các cồn cát, đụn cát ven biển )

    hinh-thanh-dat-do-lu-tich
    Hình thành đất do quá trình trầm tích biển, hồ, đầm lầy
  • Trầm tích biển, hồ, đầm lầy liên quan đến quá trình hình thành đất: các sảm phẩm phong hóa hình thành trong môi trường biến, hồ và đầm lầy
  • Xem thêm: Các mô hình cơ học đất ưu nhược điểm của chúng